Pompy ciepła, jak dokonać dobrego wyboru? - poradnik konsumenta
Zakup pompy ciepła to decyzja, która może znacząco wpłynąć na komfort i koszty ogrzewania naszego domu. Jak jednak upewnić się, że inwestycja ta będzie trafiona? Na co zwrócić uwagę przy wyborze odpowiedniego modelu? Co zrobić, jeśli zakupione urządzenie nie spełnia naszych oczekiwań? Przyjrzyjmy się szczegółowo tym zagadnieniom, korzystając z konkretnego przykładu oraz wyników najnowszej kontroli przeprowadzonej przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), aby znaleźć odpowiedzi na te pytania i lepiej zrozumieć, jak chronić swoje prawa jako konsument.
Niedawno konsument zgłosił się do rzecznika konsumentów z reklamacją dotyczącą zakupionej i zamontowanej pompy ciepła, stanowiącej jedną z wielu różnych spraw, w jakich konsumenci zwracają się o wsparcie. Niestety, mimo poprawnej instalacji, urządzenie nie działało prawidłowo w niskich temperaturach. Pompa nie była w stanie osiągnąć zadanej temperatury 55 stopni, a maksymalna temperatura, jaką osiągała, wynosiła jedynie 30 stopni. Konsument zgłosił problem do sprzedawcy i serwisu, którzy podjęli próbę naprawy, w tym wymianę płyty głównej, ale problem nie został rozwiązany. Sprzedawca i stwierdził, że nie ma decyzyjności w kwestii wymiany urządzenia, co okazało się nieprawdą, ponieważ odpowiedzialność za jakość towaru ponosi sprzedawca.
Przypadek ten pokazuje, jak ważne jest, aby przy zakupie pompy ciepła zwrócić uwagę na kilka kluczowych aspektów. Przede wszystkim, dobór mocy pompy ciepła musi być odpowiedni do zapotrzebowania cieplnego budynku. Zbyt mała moc urządzenia spowoduje, że pompa nie będzie w stanie ogrzać domu do pożądanej temperatury. Kolejną istotną kwestią jest weryfikacja umiejętności montażysty. Konsument powinien sprawdzić kwalifikacje i doświadczenie firmy montującej urządzenie, ponieważ nieprawidłowa instalacja może prowadzić do niesprawności systemu. Ważne jest również zapoznanie się z warunkami gwarancji urządzenia. Upewnienie się, że mamy prawo do naprawy lub wymiany urządzenia w przypadku jego awarii, jest kluczowe dla bezpieczeństwa naszej inwestycji. Dodatkowo, przed zakupem należy dokładnie sprawdzić parametry urządzenia, zwracając uwagę na efektywność energetyczną oraz zdolność do pracy w niskich temperaturach. Nie można również zapominać o sprawdzeniu opinii innych użytkowników oraz referencji firmy sprzedającej i montującej pompę ciepła. Wszystkie ustalenia dotyczące sprzedaży i montażu powinny być zapisane na piśmie i ujęte w umowie.
W kontekście zakupu pomp ciepła, warto zwrócić uwagę na wyniki najnowszej kontroli przeprowadzonej przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) wraz z Krajową Administracją Skarbową (KAS) i Inspekcją Handlową (IH). Raport[1] z tej kontroli, opublikowany 11 czerwca 2024 roku, ujawnił, że aż 94% skontrolowanych modeli pomp ciepła nie spełniło wymagań formalnych. Dzięki wspólnym działaniom, 463 urządzenia nie trafiły na polski rynek. Pompy ciepła, które nie spełniały wymagań, zostały zatrzymane na granicy, co zapobiegło ich sprzedaży konsumentom.
W ramach kontroli sprawdzono 564 pompy ciepła produkowane poza Unią Europejską, aby zapobiec pojawieniu się na rynku urządzeń niespełniających wymagań. Kontrolerzy zweryfikowali, czy urządzenia posiadają prawidłowo sporządzone etykiety efektywności energetycznej, karty informacyjne produktu, dokumentację techniczną oraz oznakowanie CE i deklarację zgodności.
W przypadkach nieprawidłowości, pompy były zatrzymywane na granicy. W efekcie tych działań 94% przebadanych modeli pomp ciepła posiadało nieprawidłowości, głównie związane z brakiem lub nieprawidłowo sporządzonymi deklaracjami zgodności UE oraz kartami informacyjnymi produktów.
UOKiK prowadzi obecnie 18 postępowań dotyczących pomp ciepła, głównie wyjaśniających, obejmujących niedozwolone postanowienia wzorców umów, nierespektowanie prawa do odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa, brak przekazywania istotnych informacji niezbędnych konsumentom do podjęcia decyzji o zakupie oraz wprowadzanie w błąd co do charakteru, zakresu i wartości dofinansowań.
Zakup pompy ciepła może być korzystną inwestycją, ale wymaga ostrożności i dokładnego sprawdzenia oferty. Aby uniknąć problemów, takich jak te, z którymi zmagał się konsument, należy dokładnie sprawdzić dane na etykiecie efektywności energetycznej oraz kartę produktu. Te dokumenty powinny być dostępne na urządzeniu oraz na stronie internetowej sprzedawcy. Warto upewnić się, że etykieta zawiera dane dostawcy, czyli producenta lub importera, co ułatwi dochodzenie swoich praw w przypadku usterki urządzenia.
Warto również sprawdzić interesujący nas model w europejskim rejestrze produktów do celów etykietowania energetycznego (EPREL)[2], gdzie możemy znaleźć dodatkowe informacje dotyczące danego urządzenia. Jeśli zauważymy nieprawidłowości w oznakowaniu pomp ciepła, warto to zgłosić do Inspekcji Handlowej. Może to uchronić innych konsumentów przed podobnymi problemami.
Podsumowując, zakup pompy ciepła może przynieść wiele korzyści, ale ważne jest, aby jako konsument znać swoje prawa i wiedzieć, jak postępować w przypadku problemów. Dzięki odpowiedniej dokumentacji i wiedzy o przysługujących nam prawach, możemy skutecznie dochodzić swoich roszczeń.
Miłosz Niedźwiecki – Powiatowy Rzecznik Konsumentów
[1] https://uokik.gov.pl/pompy-ciepla-wyniki-pierwszej-kontroli
[2] https://eprel.ec.europa.eu/screen/home
