Naruszenie dóbr osobistych w Internecie
Nikt z nas nie wyobraża sobie dzisiaj życia bez Internetu, którego potencjał stanowi jednocześnie rzeczywiste zagrożenie dla naruszeń dóbr osobistych.
W Polsce katalog dóbr osobistych został uregulowany m.in. w Kodeksie Cywilnym. Zgodnie z art. 23 Kodeksu Cywilnego dobra osobiste człowieka, w szczególności zdrowie, wolność, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.
Oznacza to, że w polskim porządku prawnym przyjęto otwarty katalog dóbr osobistych i tylko część z ww. może zostać naruszonych w Internecie. Postęp cywilizacyjny i rozwój Internetu powoduje, że powyższy katalog ulega nieustannemu rozszerzeniu.
Komu przysługują dobra osobiste?
Każdemu człowiekowi (osobie fizycznej), a także osobom prawnym oraz jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, której przepisy odrębne przyznają zdolność prawną.
Do katalogu dóbr osobistych, które mogą podlegać ochronie w Internecie zalicza się m.in. dobre imię osoby prawnej, nazwę zespołu, prawo do prywatności, ochronę danych osobowych, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnicę korespondencji, wszelkiego rodzaju twórczość: naukową, artystyczną, wynalazczą i racjonalizatorską. W dobie wolności słowa i swobody wypowiedzi, która ma miejsce również w Internecie najczęściej dochodzi do naruszenia dóbr osobistych np.: poprzez zniesławienie.
W Kodeksie Karnym wprost uregulowano przestępstwo zniesławienia i zgodnie z art. 212 Kodeksu Karnego:
§ 1. Kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
§ 2. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§ 3. W razie skazania za przestępstwo określone w § 1 lub 2 sąd może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzyża albo na inny cel społeczny wskazany przez pokrzywdzonego.
§ 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 2 odbywa się z oskarżenia prywatnego.
Co się dzieje w przypadku naruszenia dóbr osobistych?
Stanowi o tym art. 24 Kodeksu Cywilnego:
§ 1. „Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny”.
§ 2. Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.
§ 3. Przepisy powyższe na uchybiają uprawnieniom przewidzianym w innych przepisach, w szczególności w prawie autorskim oraz w prawie wynalazczym.
O czym warto pamiętać?
- krytyka w Internecie nie może przekraczać granic zniewagi,
- korzystając z różnego rodzaju aplikacji nie publikujmy wizerunku innych osób bez ich zgody,
- nie przeglądajmy cudzej poczty elektronicznej,
- przepisy dotyczące ochrony dóbr osobistych osób fizycznych stosujemy odpowiednio do osób prawnych,
- w sprawach o naruszenie dóbr osobistych w sądzie obowiązuje zasada domniemania bezprawności, która oznacza, że pokrzywdzony nie musi udowadniać, że zachowanie sprawcy było bezprawne – to osoba pozwana w ramach swojej obrony musi wykazać, że jej zachowanie mieściło się w granicach prawa.
Potrzebujesz pomocy prawnej?
Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może:
- każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (do pobrania i podpisania w punkcie),
- osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem.
Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie.
Rejestracji można dokonać:
- telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu,
- on-line: za pośrednictwem strony www.zapisy-np.ms.gov.pl
Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.
Stowarzyszenie Sursum Corda
