Nowe przepisy konsumenckie
Nowy rok 2023 przynosi wiele zmian w przepisach prawa dotyczących m.in. limitów płatności gotówkowych, wyższych podatków i opłat za działki i mieszkania oraz najważniejsze nowe przepisy dla konsumentów. Zmiany dotyczą aktów prawnych m.in. ustawy o prawach konsumenta, ustaw o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług oraz ustawy Kodeks cywilny.
Nowelizacja przenosi z kodeksu cywilnego do ustawy o prawach konsumentów większość przepisów dotyczących konsumentów, a przy okazji wprowadza wiele zmian. Co się zmienia? Termin „rękojmia” zastąpi „brak zgodności towaru z umową”, sprzedawcy będą musieli teraz rzetelnie informować o obniżkach cen, koniec z umowami o kredyt i przyjmowaniem od razu zapłaty na pokazach handlowych w restauracji czy hotelu i wycieczkach. Ponadto sprzedawcy w Internecie będą musieli weryfikować opinie/komentarze na swoich platformach, aby były prawdziwe.
Zatem, jeżeli chodzi o obniżki cen – to w tym roku każdy sprzedawca, który wprowadzać będzie promocję lub wyprzedaż, będzie musiał podawać oprócz aktualnej ceny – także najniższą z 30 dni poprzedzających obniżkę. W przypadku produktów szybko psujących się, z krótką datą przydatności do spożycia – sprzedawca będzie miał obowiązek uwidaczniać aktualną cenę i tę sprzed pierwszego zastosowania obniżki, natomiast w przypadku produktów będących w ofercie przedsiębiorcy krócej niż 30 dni – najniższą cenę od rozpoczęcia sprzedaży do wprowadzenia obniżki. Nie ma takiego obowiązku, jeśli przedsiębiorca zwyczajnie obniża cenę regularną, bez ogłaszania promocji lub wyprzedaży.
Jeżeli chodzi o nowe zasady reklamacji, to w pierwszej kolejności konsument będzie mógł żądać naprawy lub wymiany wadliwego towaru. Zwrot pieniędzy (częściowy lub całkowity) będzie możliwy w kolejnym etapie dochodzenia roszczeń. Korzystne dla konsumentów jest wydłużenie do 2 lat terminu domniemania, że niezgodność z umową istniała już w chwili zakupu. Sprzedawca będzie odpowiadał za wady – tak jak dotychczas – przez 2 lata od wydania towaru. Nowością jest, że w przypadku rzeczy używanych, sprzedawca nie będzie mógł skrócić tego czasu do roku. Termin przedawnienia roszczeń reklamacyjnych zostanie wydłużony do sześciu lat.
Dla konsumentów kupujących online też jest wiele zmian na plus. Konsumenci będą musieli być jasno informowani, czy podmiot oferujący na platformie towary, usługi lub treści cyfrowe jest przedsiębiorcą czy osobą fizyczną. W tym drugim przypadku dowiedzą się także, że w tej relacji nie mają zastosowania przepisy chroniące konsumentów, np. możliwość odstąpienia od umowy. Platforma musi też informować, jak się podzieliła ze sprzedającym obowiązkami związanymi z realizacją umowy.
Jeżeli chodzi o komentarze i opinię w sieci, to każdy przedsiębiorca, który zapewnia dostęp do recenzji produktów, będzie musiał podawać informację, czy i w jaki sposób weryfikuje ich autentyczność, a także czy zamieszcza wszystkie opinie, czy tylko te pozytywne. Wprost zakazane będzie też zamieszczanie fałszywych lub zniekształconych opinii. Zatem to koniec fałszywych promocji i manipulowania komentarzami na stronach internetowych.
Na koniec, praktyka słynnych pokazów hotelowych lub restauracyjnych cudownych produktów takich jak materace, poduszki czy garnki za 7 tys. zł, zostanie ukrócona. Co się zmienia na lepsze? Przede wszystkim wydłużony zostaje do 30 dni termin na odstąpienie od umowy zawartej podczas nieumówionej wizyty w domu konsumenta lub wycieczki. W przypadku pokazów w restauracji czy hotelu nadal będzie to termin 14 dni. W końcu obowiązuje zakaz zawierania umów finansowych podczas pokazu lub wycieczki. Zawarta w takiej sytuacji umowa, np. umowa pożyczki, będzie nieważna i nie będzie wywoływać skutków dla konsumenta. Ponadto od 1 stycznia 2023 obowiązuje zakaz przyjmowania płatności przed upływem terminu na odstąpienie od umowy. Dotyczy to umów zawieranych podczas pokazu, wycieczki lub nieumówionej wizyty u konsumenta. Rozwiązanie pozwoli na podjęcie świadomej decyzji o zakupie, a konsumenci nie będą narażeni na straty finansowe, gdy z niego zrezygnują w ustawowym terminie. Nowa zmiana przepisów daje możliwość odstąpienia od niektórych umów o świadczenie usług zdrowotnych zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość. Chodzi przede wszystkim o tzw. umowy obejmujące abonamenty medyczne.
Na koniec przypominam, że zakupione prezenty jeszcze w 2022 roku można zareklamować na dotychczasowych zasadach. Jeżeli natomiast spotkamy się z utrudnionym kontaktem ze sprzedawcą lub nie będziemy wiedzieli, jakie mamy prawa, zawsze można uzyskać bezpłatną pomoc u Powiatowego Rzecznika Konsumentów pod numerem telefonu 660753160 lub wysyłając e-mail: prk@pct.powiat.pl
Miłosz Niedźwiecki
Powiatowy Rzecznik Konsumentów
