Wywiad SAMPLE i schemat ABCD...
... czyli dwa skróty, które mogą uratować życie.
Obchodzony corocznie w drugą sobotę września Światowy Dzień Pierwszej Pomocy ustanowiony został w 2000 roku z inicjatywy Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża, jednej z największych organizacji humanitarnych na świecie. Święto to ma na celu uświadomienie, jak ważna jest umiejętność udzielenia pierwszej pomocy, a także promowanie akcji edukacyjnych wśród obywateli. Szczególną rolę upatruje się w szkoleniu młodych osób, tak by uwrażliwić ich na potrzebę niesienia pomocy, wykształcić w nich właściwe postawy i nauczyć zasad postępowania w razie wypadków.
Niestety wiele osób w Polsce nie zna zasad udzielenia pierwszej pomocy. Z badań wynika, że prawie 70% przypadków zatrzymania akcji serca występuje poza szpitalem, zaś większość tych wypadków ma miejsce w domu. Często do zatrzymania akcji serca zachodzi w miejscach publicznych, w których świadkowie zdarzenia mogą udzielić pomocy zwiększającej szansę na przeżycie poszkodowanego. Udzielenie pierwszej pomocy w ciągu 2-3 minut zwiększa szanse na przeżycie o 40-60%. Jednak jak pokazują liczne badania, większość młodych Polaków nie udzieliłaby pierwszej pomocy z powodu odczuwanego strachu. Tylko w jednym na pięć przypadków pozaszpitalnego nagłego zatrzymania krążenia podejmowana jest resuscytacja oddechowo-krążeniowa, która przeprowadzona w jak najszybszym czasie, decyduje o życiu chorego.
Gdy jesteśmy świadkami wypadku, przede wszystkim należy ocenić stan poszkodowanego według schematu, który ułatwia dalsze postępowanie. ABCD pozwala na ocenę stanu nieprzytomnego poszkodowanego oraz podjęcie pierwszej pomocy:
A – Airway – Sprawdź, czy drogi oddechowe są drożne, jeżeli nie, udrożnij.
B – Breathing – Sprawdź, czy poszkodowany oddycha i jak (ile oddechów na minutę); jeśli nie oddycha, podejmij resuscytacje.
C – Circulation – Oceń, czy nie ma krwawień zewnętrznych, jeżeli są, zatamuj je. Sprawdź kolor i temperaturę skóry poszkodowanego i zapewnij mu komfort termiczny.
D – Disability – Oceń stan przytomności poszkodowanego, zbierz wywiad SAMPLE zadając proste pytania (w przypadku, gdy osoba jest przytomna lub obecni są bliscy poszkodowanego):
S – Symptomy – Zapytaj, co się stało i jakie dolegliwości ma poszkodowany.
A – Alergie – Zapytaj, czy poszkodowany jest na coś uczulony.
M – Medykamenty – Zapytaj, czy poszkodowany przyjmuje stale jakieś lekarstwa; postaraj się zanotować te informacje.
P – Poprzednia historia – Zapytaj, czy poszkodowany choruje przewlekle.
L – Lunch – Zapytaj, kiedy poszkodowany jadł ostatni posiłek.
E – Ewentualnie – Zapytaj, czy poszkodowany pamięta okoliczności zdarzenia.
W sytuacji wymagającej resuscytacji należy rozpocząć cykle 30 uciśnięć klatki piersiowej oraz 2 oddechów ratowniczych do momentu przyjazdu pogotowia ratunkowego, poprawy stanu poszkodowanego, wyczerpania fizycznego i zagrożenia bezpieczeństwa.
Pierwsza pomoc przed przybyciem zespołu ratownictwa medycznego lub lekarza ma zapobiec pogorszenia się stanu poszkodowanego, usunięciu lub zmniejszeniu bólu i utrzymaniu poszkodowanego w możliwie najlepszym stanie do czasu przybycia fachowej pomocy.
Starostwo Powiatowe w Czarnkowie
