Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies klikając przycisk Ustawienia. Aby dowiedzieć się więcej zachęcamy do zapoznania się z Polityką Cookies oraz Polityką Prywatności.
Ustawienia

Szanujemy Twoją prywatność. Możesz zmienić ustawienia cookies lub zaakceptować je wszystkie. W dowolnym momencie możesz dokonać zmiany swoich ustawień.

Niezbędne pliki cookies służą do prawidłowego funkcjonowania strony internetowej i umożliwiają Ci komfortowe korzystanie z oferowanych przez nas usług.

Pliki cookies odpowiadają na podejmowane przez Ciebie działania w celu m.in. dostosowania Twoich ustawień preferencji prywatności, logowania czy wypełniania formularzy. Dzięki plikom cookies strona, z której korzystasz, może działać bez zakłóceń.

Więcej

Tego typu pliki cookies umożliwiają stronie internetowej zapamiętanie wprowadzonych przez Ciebie ustawień oraz personalizację określonych funkcjonalności czy prezentowanych treści.

Dzięki tym plikom cookies możemy zapewnić Ci większy komfort korzystania z funkcjonalności naszej strony poprzez dopasowanie jej do Twoich indywidualnych preferencji. Wyrażenie zgody na funkcjonalne i personalizacyjne pliki cookies gwarantuje dostępność większej ilości funkcji na stronie.

Więcej

Analityczne pliki cookies pomagają nam rozwijać się i dostosowywać do Twoich potrzeb.

Cookies analityczne pozwalają na uzyskanie informacji w zakresie wykorzystywania witryny internetowej, miejsca oraz częstotliwości, z jaką odwiedzane są nasze serwisy www. Dane pozwalają nam na ocenę naszych serwisów internetowych pod względem ich popularności wśród użytkowników. Zgromadzone informacje są przetwarzane w formie zanonimizowanej. Wyrażenie zgody na analityczne pliki cookies gwarantuje dostępność wszystkich funkcjonalności.

Więcej

Dzięki reklamowym plikom cookies prezentujemy Ci najciekawsze informacje i aktualności na stronach naszych partnerów.

Promocyjne pliki cookies służą do prezentowania Ci naszych komunikatów na podstawie analizy Twoich upodobań oraz Twoich zwyczajów dotyczących przeglądanej witryny internetowej. Treści promocyjne mogą pojawić się na stronach podmiotów trzecich lub firm będących naszymi partnerami oraz innych dostawców usług. Firmy te działają w charakterze pośredników prezentujących nasze treści w postaci wiadomości, ofert, komunikatów mediów społecznościowych.

Więcej
Niedziela, 09 lutego 2025
Imieniny: Apolonia, Eryka, Cyryl
pochmurno
2°C

Zgoda to dar życia

26 stycznia obchodziliśmy Ogólnopolski Dzień Transplantacji. To właśnie tego dnia w 1966 roku w I Klinice Chirurgicznej Akademii Medycznej w Warszawie doszło do pierwszego w Polsce udanego przeszczepu nerki. W tym samym roku wykonano również pierwszy udany przeszczep tego organu od żywego dawcy. Tak zaczęła się historia transplantologii w naszym kraju. Ta metoda leczenia dla niektórych pacjentów często jest jedyną szansą na przedłużenie życia.

Transplantacja to operacja polegająca na pobraniu narządu, tkanki lub komórek od dawcy i wszczepieniu go do organizmu biorcy. Przeszczep jest metodą ratowania życia osób ciężko chorych, które potrzebują zdrowego narządu, tkanek lub komórek. Szacunki pokazują, że jeden dawca może uratować życie aż sześciu osobom, zaś czterem kolejnym wydłużyć je w znaczący sposób. Jest to ostatni – najcenniejszy dar, który możemy ofiarować drugiemu człowiekowi. Mimo niesamowitego postępu w nauce i akcjom promującym donację, temat dla niektórych osób nadal jest na tyle kontrowersyjny, że zgłaszają swój sprzeciw do Centralnego Rejestru Sprzeciwów. W Polsce obowiązuje zgoda domniemana, co oznacza, że każda osoba, która za życia nie wyraziła sprzeciwu, może być potencjalnym dawcą komórek, tkanek i narządów. W przypadku braku sprzeciwu w CRS, lekarze mogą pobrać narządy, najczęściej jednak rozmawiają z rodziną zmarłego i w ten sposób ustalają wolę zmarłego. Jeżeli jesteśmy pewni, że po śmierci chcielibyśmy podzielić się cząstką siebie z potrzebującymi, możemy nosić przy sobie tak zwane oświadczenie woli. Pisemna zgoda na pobranie, znaleziona przy osobie w chwili śmierci, może być pomocna, ale nie jest kluczowa i nie jest warunkiem koniecznym do przeprowadzenia przeszczepu. Najważniejszą kwestią jest rozmowa z bliskimi i poinformowanie ich o zgodzie lub jej braku. Przed pobraniem narządów od osoby małoletniej lekarze pytają o decyzję rodziców lub opiekunów prawnych. Osoba małoletnia powyżej szesnastego roku życia może samodzielnie zgłosić sprzeciw i w takim przypadku nie można pobrać jej narządów.

W Polsce w 2024 roku od zmarłych dawców pobrano 2200 narządów. Najczęściej przeszczepiano nerkę, wątrobę i serce. Dla porównania w 2023 roku przeszczepiono 1805 narządów, co wskazuje na siłę edukacji na temat przeszczepów. Największy efekt dają akcje prowadzone wśród młodzieży, która charakteryzuje się większą otwartością i z chęcią podchodzi do dyskusji.

Coraz popularniejsze stają się też przeszczepy od osób żywych. Jeśli jesteś w pełni zdrowy i nie ma żadnych przeciwwskazań możesz oddać bliskiej Tobie osobie (takiej, z którą łączą Cię więzy rodzinne lub szczególne względy osobiste) nerkę lub część wątroby. Ważne jest to, że jeśli chcesz być dawcą dla osoby z Twojego dalszego otoczenia, np. przyjaciela, musisz o zgodę na operację wystąpić do sądu. Pobranie narządu jest operacją bezpieczną i ryzyko poważnych powikłań jest znikome, czego dowodzą wyniki badań naukowych. Proces przeszczepu od osoby żywej wymaga odpowiedniego dopasowania dawcy i biorcy, dlatego przed operacją wykonywany jest szereg badań, które mają na celu stwierdzenie zgodności. Aby mogło dojść do przeszczepu musi być spełnionych kilka przesłanek, m.in. dawca musi być całkowicie zdrowy i mieć odpowiedni wiek (nie jest tajemnicą, że narządy i tkanki od młodszych dawców są znacznie trwalsze po przeszczepie i istnieje mniejsze ryzyko odrzucenia), ważna jest też tzw. zgodność tkankowa HLA, czyli zgodność antygenowa, nie mogą też wystąpić wykluczające się wzajemnie grupy krwi dawcy i biorcy. W 2024 roku przeszczepiono 106 organów od żywych dawców – 82 nerki oraz 24 części wątroby. Dla porównania w 2023 roku były to 73 narządy. Liczba dawców rośnie, jednak to wciąż za mało… Według strony poltranspalnt.pl na przeszczep (stan na grudzień 2024 roku) czekało 1905 osób z czego najwięcej potrzebuje przeszczepu nerki (1118), serca (421), wątroby (190) oraz płuca (142).

Szczególnym rodzajem przeszczepu jest przeszczep szpiku. Jest to szansa na całkowite wyleczenie dla wielu osób, zarówno tych młodszych, jak i starszych, które chorują na białaczkę lub inny nowotwór krwi. W tym przypadku każdy człowiek pomiędzy 18. a 55. rokiem życia może zostać potencjalnym dawcą. Wystarczy się zarejestrować np. na stronie DKMS, zamówić pakiet rejestracyjny, wypełnić formularz, pobrać wymaz z wewnętrznej strony policzka i odesłać całość. Z przesłanej próbki wykonywana jest typizacja antygenów zgodności tkankowej. Wyniki wraz z danymi z formularza wprowadzane są do bazy Dawców. Proces trwa ok. 2-3 miesiące. I w taki sposób można uratować komuś życie. Najczęściej dawcami szpiku są osoby bliskie, gdyż wtedy zgodność antygenów jest największa.

Na terenie powiatu odbywają się różne akcje prozdrowotne, które promują między innymi transplantologię. Wspierane są przez Powiat Czarnkowsko-Trzcianecki w ramach Harmonogramu Promocji Zdrowia, który koordynowany jest przez Wydział Zdrowia i Współpracy Społecznej w Starostwie Powiatowym w Czarnkowie. Przykładem jest „Dzień dla życia” organizowany przez Szkoły im. I.J. Paderewskiego prowadzone przez Edukację Lubasz. Młodzież z tej placówki od lat angażuje się w kampanię „Drugie życie”, której celem jest przekazywanie informacji na temat transplantacji. Uczennica tej szkoły, Karolina Pieczek, wygrała organizowany w ramach akcji „Ściany mają mówić” konkurs na projekt graficzny promujący donację narządów. Uroczyste odsłonięcie muralu, który na ścianę przeniosła Pamela Herot, absolwentka Uniwersytetu Artystycznego im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu miało miejsce 25 stycznia 2024 roku w Szpitalu Wojewódzkim w Poznaniu.

Pomieszczenie; na ścianie namalowany jest mural przedstawiający dwie dłonie na przeciwległych stronach ściany, które połączone są czerwoną wstęgą. Wstęga układa się w serce, w środku którego widoczne są puzzle, jeden z nich jest czerwony, drugi niebieski. W środku znajduje się napis "Transplantacja Jestem na TAK!". Z lewej strony znajduje się niebieska postać człowieka z wyciętym w niej puzzlem, z prawej strony taka sama postać w kolorze czerwonym. Mural poza dłońmi, utrzymany jest właśnie w tych barwach.

Biorców jest znacznie więcej niż dawców. Polacy niestety wciąż się boją podjąć tak ważną decyzję i oddać narząd zmarłej, bliskiej dla siebie osoby lub część siebie innemu członkowi rodziny, przyjacielowi, komuś bliskiemu sercu czy po prostu drugiemu człowiekowi. Dlatego tak ważne jest prowadzenie różnego rodzaju kampanii promujących transplantację i wskazywanie, jak ważną rolę odgrywa.

Dane nt. przeszczepów: Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne ds. Transplantacji „Poltransplant”

Marta Burakowska – Starostwo Powiatowe w Czarnkowie

powrót do kategorii
Poprzedni Następny

Pozostałe
aktualności

Włącz powiadomienia WebPush
Dziękujemy, teraz zawsze będziesz na bieżąco!
Przeglądasz tę stronę w trybie offline.
Przeglądasz tę stronę w trybie online.